ویندوز سرور چیست | انواع، کاربردها و مزایای ویندوز سرور

ویندوز سرور چیست؟ What is Windows Server

حتما با سیستم‌عامل محبوب مایکروسافت ویندوز آشنا هستید و احتمالاً یک نسخه از آن روی لپ‌تاپ یا رایانه‌ی شخصی شما نصب شده است. اما این سیستم‌عامل محدود به کاربری شخصی نیست و شامل نسخه‌ی ویژه‌ی سرور همچون سرور مجازی و سرور ابری نیز می‌شود.

در این مقاله ابتدا به بررسی چرایی ساخت و انتشار Windows Server پرداخته و نسخه‌های مختلف آن را معرفی می‌کنیم. در ادامه به کاربردها و مزایای استفاده از ویندوز سرور مجازی اشاره کرده و تفاوت آن با ویندوز معمولی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

چرایی ساخت و تاریخچه‌ی انتشار ویندوز سرور چیست

در پاسخ به پرسش ویندوز سرور چیست باید گفت که نسخه‌ای از سیستم‌عامل Microsoft است که به طور ویژه برای نصب و اجرا روی سرورها طراحی شده است.

تا اوایل دهه‌ی 1980، تقریباً تمامی شرکت‌ها برای سرورهای خود از سیستم‌عامل یونیکس (Unix) استفاده می‌کردند. یونیکس برای اجرا، نیازمند به بهره‌گیری از سخت‌افزارهای مبتنی بر RISC بود که در رده‌ی سخت‌افزارهای گران‌قیمت قرار می‌گرفت.

در همین زمان مایکروسافت تصمیم به توسعه‌ی یک سیستم‌عامل جدید با نام تجاری ویندوز سرور گرفت. تا قبل از آغاز توسعه‌ی ویندوز سرور، مایکروسافت دو خط سیستم‌عامل شامل MS-DOS و NT را منتشر کرده بود.

ویندوز NT نیز به منظور استفاده در سرورها طراحی شده بود و توانسته بود اعتماد سازمان‌های بزرگ را از حیث سرعت، امنیت و قابل‌اطمینان بودن جلب نماید. برخلاف سیستم‌عامل Unix که فقط روی سخت‌افزار گران‌قیمت اجرا می‌شد، Windows NT بر روی ماشین‌های ارزان‌قیمت CISC و x86 هم قابل‌اجرا بود که هزینه‌های سازمان را کاهش می‌داد.

پشتیبانی از پردازش متقارن یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های ویندوز NT به شمار می‌رفت که باعث می‌شد در سرورهایی با چندین پردازنده، برنامه‌ها سریع‌تر کار کنند.

اکتیو دایرکتوری از دیگر امکانات ویندوز سرور به شمار می‌رفت که روشی آسان برای خودکارسازی مدیریت داده‌های کاربران بود و اعتبار و امنیت را هم تأمین می‌کرد.

تا سال 2000، سیستم‌عامل سرور مایکروسافت با نام NT به‌روزرسانی شد و پس از آن، نام آن به ویندوز سرور تغییر پیدا کرد. اولین نسخه‌ی این سیستم‌عامل، Windows Server 2000 نام‌گذاری شد.

بیشتر بدانید : سرور مجازی چیست ؟

انواع ویندوز سرور چیست Types of windows

ویندوز سرور هم مانند دیگر نرم‌افزارها در دوره‌های زمانی معینی به‌روزرسانی شد و برای هر نسخه یک نام جداگانه تعیین گردید. در ادامه قصد داریم به روند توسعه‌ی ویندوز سرور در 4 دهه‌ی اخیر اشاره کنیم.

ویندوز سرور Windows NT 3.1 Advanced Server (1993)

ویندوز NT نسخه‌ی 3.1 اولین سیستم‌عامل مایکروسافت بود که ویژه‌ی استفاده در سرورها در سال 1993 طراحی شده بود. ازآنجایی‌که هم‌زمان ویندوز با کاربری عمومی هم با همین نام NT منتشر می‌شد، این نسخه با پسوند Advanced Server متمایز شده بود.

این سیستم‌عامل با یک لایه‌ی انتزاعی سخت‌افزاری یا Hardware Abstraction Layer طراحی شده بود که موجب پایداری بیشتر آن می‌شد زیرا دسترسی مستقیم برنامه‌های نصب شده بر روی سیستم‌عامل به سخت‌افزار را مسدود می‌کرد.

سازمان‌ها از این سیستم‌عامل به‌عنوان یک کنترل‌کننده‌ی دامنه استفاده می‌کردند زیرا این ویندوز قادر بود حق دسترسی کاربران را ذخیره‌سازی کند.

---

 

ویندوز سرور Windows NT 3.5 Server (1994)

یکی دیگر از عنواین مهم در مقاله ویندوز سرور چیست به windows server NT 3.5 می‌باشد.

نسخه‌ی 3.5 ویندوز NT یک بروزرسانی بزرگ محسوب می‌شد زیرا پشتیبانی از فناوری‌های مهمی مانند Winsock و TCP/IP در این بروزرسانی اضافه شده بود.

قابلیت‌های دیگری در این نسخه افزوده شد که به کاربران (Client) با سیستم‌عاملی غیر از مایکروسافت هم اجازه می‌داد به فایل‌ها و برنامه‌های سرور دسترسی داشته باشد.

---

 

ویندوز سرور Windows NT 3.51 Server (1995)

مایکروسافت در نسخه‌ی 3.51 ویندوز تمرکز را بر روی بهبود عملکرد و افزایش بازده معطوف کرد. مهم‌ترین ویژگی این به‌روزرسانی، کاهش میزان RAM موردنیاز برای اجرای ویندوز NT بود.

ارتقاء شبکه و توانایی ارائه‌ی سریع‌تر خدمات به کاربر از دیگر قابلیت‌های این نسخه به شمار می‌رفت.

علاوه بر دو مورد فوق، مایکروسافت پشتیبانی ارتباطی بیشتری را برای سازمان‌ها در یک محیط با هر دو سرور Windows NT و Netware ارائه کرد تا کاربران با یک اعتبار مشترک بتوانند از هردو گزینه خدمات دریافت کنند.

---

 

ویندوز سرور Windows NT Server 4.0 (1996)

به‌روزرسانی نسخه 4.0 یک گام بزرگ به شمار می‌رفت. در این سال رابط کاربری سیستم‌عامل ویندوز 95 از محبوبیت خاصی برخوردار بود. به همین دلیل مایکروسافت تصمیم گرفت برای ویندوز NT هم همین رابط کاربری را پیاده‌سازی کند. علاوه بر ارتقاء رابط کاربری، قابلیت‌های پروتکل شبکه نیز در این نسخه به میزان قابل‌توجهی گسترش یافت تا منابع شبکه در طیف وسیع‌تری از کاربران غیر مایکروسافتی امکان‌پذیر باشد.

کلیدی‌ترین ویژگی این نسخه از ویندوز NT امکان راه‌اندازی یک سرور به‌عنوان سرور اطلاعات اینترنتی بود که در حال حاضر با نام خدمات اطلاعات اینترنت یا Internet Information Services (IIS) شناخته می‌شود.

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2000 (2000)

در ادامه مطلب ویندوز سرور چیست به بررسی یکی از مهمترین و پرکاربردترین windows server‌های تاریخ می‌‎پردازیم.

ویندوز 2000 اولین نسخه از ویندوز سرور مایکروسافت بود که با نام تجاری و رسمی ویندوز سرور عرضه شد. ویندوز سرور 2000 نقطه‌ی عطفی برای این سیستم‌عامل محسوب می‌شد. در این نسخه قابلیتی با عنوان اکتیو دایرکتوری (Active Directory) اضافه شد که ذخیره و مدیریت اطلاعات مهم ازجمله سیستم‌ها، خدمات و داده‌های کاربر را آسان‌تر می‌کرد.

اکتیو دایرکتوری به مدیران سیستم اجازه می‌داد تا بتوانند وظایف مختلفی مانند پیکربندی شبکه‌ی خصوصی مجازی، دسترسی به اشتراک فایل و رمزگذاری داده‌ها را در شبکه انجام دهند.

---

بیشتر بدانید : سرور چیست !

در این نسخه کنسول مدیریت مایکروسافت (Microsoft Management Console) با نام اختصاری MMC معرفی شد. اضافه‌شدن سیستم فایل NTFS 3.0 و پشتیبانی از حجم دیسک Dynamic از دیگر ویژگی‌های برجسته‌ی ویندوز سرور 2000 به شمار می‌رود.

جالب است بدانید ویندوز سرور 2000 در سه نسخه‌ی Datacenter، Advanced Server و Server منتشر شد.

انواع نسخه‌های منتشر شده ویندوز سرور 2000

1. Datacenter
2. Advanced Server
3. Datacenter Server

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2003 (3200)

حتماً ویندوز محبوب XP را به یاد دارید و یا تعریف آن را از قدیمی‌ها شنیده‌اید! انتشار ویندوز سرور 2003 هم‌زمان شده بود با انتشار ویندوز XP برای کاربری شخصی. ویژگی‌های ویندوز XP در این نسخه از ویندوز سرور هم در دسترس قرار گرفت.

در این نسخه بهبودهای متعددی نسبت به نسخه‌ی قبل انجام شد که بخش زیادی از آن مربوط به موارد امنیتی بود. در این نسخه خدمات اطلاعات اینترنت (IIS) مقاوم‌سازی شد. به‌عبارت‌دیگر، برخلاف ویندوز سرور 2000، در نصب پیش‌فرض نسخه‌ی 2003 به‌منظور کاهش سطح حملات، بخش زیادی از قابلیت‌های IIS غیرفعال بود.

کاهش فرصت‌های نفوذ (Exploit) از دیگر مزیت‌های این نسخه از IIS محسوب می‌شد.

انواع نسخه‌های ویندوز سرور 2003:

1. Web
2. Standard
3. Enterprise
4. Datacenter

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2003 R2 (2005)

در سال 2005 مایکروسافت تغییراتی را در فرایند نام‌گذاری و انتشار نسخه‌ی جدید ویندوز سرور اعمال کرد. این نسخه با نام نسخه‌ی دوم ویندوز سرور 2003 (نام اختصاری R2) منتشر شد و در کنار به‌روزرسانی‌های متعدد، به خریداران نسخه‌ی 2003 این امکان را می‌داد تا بدون پرداخت هزینه برای خرید نسخه‌ی جدید بتوانند سیستم‌عامل خود را بروز کنند.

علاوه بر به‌روزرسانی‌های امنیتی و رفع باگ‌های نسخه‌ی قبل، امکانات جدیدی هم به ویندوز سرور اضافه شد. Active Directory Federation Services یکی از امکانات جدید ویندوز سرور R2 به شمار می‌رفت که مدیران به واسطه‌ی آن می‌توانستند به برنامه‌هایی خارج از Firewall شبکه اجازه‌ی ورود و دسترسی به سیستم بدهند.

Active Directory Application Mode دیگر قابلیت جدید بود که برای ذخیره‌ی داده‌ها برای برنامه‌هایی به کار می‌رفت که مدیران آن را خطرناک تشخیص می‌دادند یا حداقل آن را به اندازه‌ی کافی برای استفاده از اکتیو دایرکتوری ایمن نمی‌دانستند.

تنظیمات امنیتی Wizard یکی دیگر از ویژگی‌های اضافه شده در این نسخه بود که به سازمان اجازه می‌داد سیاست‌های امنیتی مدنظر در چندین سرور به‌اشتراک‌گذاری شده و به طور دائم اعمال شود.

تکثیر فایل‌ها روی سرورهای فرعی و فشرده‌سازی داده‌ها از دیگر قابلیت‌های این نسخه به شمار می‌رود.

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2008 (2008)

یکی دیگر از مهمترین windows server که در ادامه مقاله ویندوز سرور چیست به آن می‌پردازیم، سرور ویندوز 2008 می‌باشد.

در ویندوز سرور 2008 برای اولین‌بار برنامه‌ی مجازی ساز Hyper-V در دسترس مدیران سیستم قرار گرفت. قابلیت امکان نصب Failover Clustering دیگر امکانی بود که به این نسخه اضافه شده بود.

در این نسخه Active Directory و Stack شبکه به طور کامل بازنگری شد تا Group Policy در کنار بهبود مدیریت هویت بتواند پیشرفت‌های اساسی را تجربه کند.

در این سال علاوه بر ویندوز سرور اصلی، یک ویندوز فرعی با نام Server Core هم منتشر شد. این ویندوز یک نسخه‌ی سبک‌تر از ویندوز اصلی بود و برای سخت‌افزارهای ضعیف طراحی شده بود و امکان مدیریت سرور توسط خط فرمان (Command Line) وجود داشت.

انواع ویندوز سرور 2008 :

1. Web
2. Standard
3. Enterprise
4. Datacenter

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2008 R2 (2009)

نام‌گذاری این نسخه مانند سال 2005 انجام شد. مایکروسافت از کرنل ویندوز 7 برای این ویندوز سرور استفاده کرد و قابلیت‌های آن را بهبود بخشید.

قوانین و ویژگی‌های دایرکتوری فعال برای بهبود ویرایش اکانت کاربر و کنترل بیشتر گره‌ها (Node) افزایش یافت. سرویس Terminal هم بروز شد و علاوه بر بهبود عملکرد آن، به Remote Desktop تغییر نام داد.

---

 

 

ویندوز سرور Windows Server 2012 (2012)

خدمات ابری که امروزه بسیار فراگیر شده برای اولین‌بار در ویندوز سرور 2012 خودنمایی کرد به‌طوری‌که به‌عنوان Cloud OS شناخته می‌شد.

مایکروسافت قصد داشت بستری را فراهم کند تا سازمان‌ها بتوانند برنامه‌ها را در فضای ابری عمومی و خصوصی اجرا کنند. برای مجازی ساز Hyper-V به‌روزرسانی‌هایی انجام شد که شامل فضای ذخیره‌سازی، سوئیچ مجازی و سیستم فایل ReFS می‌شد.

انواع ویندوز سرور 2012 :

1. Foundation
2. Essentials
3. Standard
4. Datacenter

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2012 R2 (2013)

در ادامه مقاله ویندوز سرور چیست به بررسی Windows Server 2012 R2 خواهیم پرداخت.

تغییرات و به‌روزرسانی‌های این نسخه بسیار گسترده بود که شامل امنیت، مجازی‌سازی، شبکه‌سازی و ذخیره‌سازی می‌شد.

به‌منظور جلوگیری از تغییر تنظیمات و حفظ سازگاری در سرور، یک به‌روزرسانی اساسی برای PowerShell انجام شد که پیکربندی حالت دلخواه (DSC) نام داشت.

ویژگی دیگری با نام Storage Spaces در این نسخه معرفی شد که امکان طبقه‌بندی ذخیره‌سازی را فراهم می‌کرد. باتوجه‌ به دسترسی این ویژگی به بلوک‌های داده، به مرحله‌ی ذخیره‌سازی منجمد منتقل می‌شدند که با بهبود عملکرد همراه بود.

علاوه بر موارد فوق، در این نسخه پوشه‌ها به کاربران اجازه می‌دهد تا فایل‌ها را هم در دستگاه‌های شخصی و هم در دستگاه‌های کاری ذخیره و بازیابی کنند.

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2016 (2016)

در این نسخه مایکروسافت در ارائه‌ی خدمات ابری تمرکز بیشتری داشت و ویژگی‌های جدید به نحوی ایجاد شده بود که انتقال فشار کاری به فضای ابری را تسهیل می‌کرد.

در این سال یک نسخه‌ی بسیار کوچک از ویندوز سرور با نام Nano Server معرفی شد که در مقایسه با سیستم‌عامل اصلی حدود 93 درصد کوچک‌تر بود. هدف از ارائه‌ی این نسخه، حداقل استقرار قابلیت‌ها بود تا مقابله با حملات به حداکثر توان برسد.

انواع ویندوز سرور 2016 :

1. Standard
2. Datacenter

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2019 (2019)

پشتیبانی از کانتینرهای لینوکسی و Kubernetes از ویژگی‌های مهم این نسخه به شمار می‌رود.

اضافه‌شدن روش‌های ذخیره‌سازی شامل System Insights، Spaces Direct و Storage Replica از دیگر قابلیت‌های برجسته‌ی ویندوز سرور 2019 محسوب می‌شود.

با وجود Windows Defender ماشین‌های مجازی در برابر تهدیدهای جدی تحت محافظت هستند.

انواع ویندوز سرور 2019 :

1. Essentials
2. Standard
3. Datacenter

---

 

ویندوز سرور Windows Server 2022 (2021)

آخرین عنوان Windows Server در مقاله ویندوز سرور چیست مربوط به ورژن منتشر شده سال 2021 می‌باشد.

درحال حاضر ویندوز سرور 2022 به عنوان جدیدترین نسخه‌ی این سیستم‌عامل در دسترس سازمان‌ها قرار دارد و یک به‌روزرسانی از ویندوز 2019 محسوب می‌شود.

در این نسخه بر سه بخش امنیت، پلتفرم برنامه و یکپارچه‌سازی و مدیریت هیبریدی آژور تأکید شده است. در این نسخه روش جدیدی با نام Hotpatching برای نصب به‌روزرسانی‌ها بر روی ماشین مجازی معرفی شده که مزیت آن عدم نیاز به راه‌اندازی مجدد پس از نصب است.

انواع ویندوز سرور 2022 :

1. Essentials
2. Standard
3. Datacenter

---

 

مزایای ویندوز سرور چیست

برای پرسش مزایای ویندوز سرور چیست ده‌ها مورد می‌توان نام برد که در اینجا قصد داریم به مزایای کلیدی و شاخص آن اشاره کنیم.

ویندوز معمولی (دسکتاپ) و ویندوز سرور هر دو از یک Code Base استفاده می‌کنند و هسته‌ی آنها مشترک است. تفاوت این دو نسخه در امکانات جانبی و بهینه‌سازی‌هایی است که برای هر کاربرد شخصی و سازمانی باید اجرا شود.

اکتیو دایرکتوری، ذخیره‌ی فایل، سرویس پرینتر و DHCP از مهمترین سرویس‌هایی هستند که امکان راه‌اندازی آن در ویندوز سرور وجود دارد.

• No GUI (Windows Core)

برخلاف ویندوز دسکتاپ، در ویندوز سرور امکان نصب سیستم‌عامل بدون رابط گرافیکی هم وجود دارد. با حذف رابط گرافیکی، استفاده از منابع سخت‌افزاری سرور کاهش‌یافته و امکان نصب آن روی سرورهای ضعیف‌تر هم فراهم می‌شود. افزایش امنیت از دیگر مزایای نسخه‌ی Core به شمار می‌رود.

• Data Depublication

بخش زیادی از هزینه‌ی سازمان‌ها صرف خرید فضای ذخیره‌سازی داده‌ها می‌شود. سیستم ذخیره‌سازی SAN ویندوز سرور به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا به‌جای خرید ابزارهای گران‌قیمت، از دیسک‌های ارزان‌قیمت استفاده کرده و یک SAN نرم‌افزاری مجازی روی سرور ایجاد کنند.

بیشتر بدانید : CDN رایگان !

• سیستم فایل ReFS

با اضافه‌شدن این سیستم فایل به ویندوز سرور، امکان پشتیبانی از حجم‌های بسیار بالا نیز فراهم شده است.

سیستم فایل ReFS برای ذخیره‌سازی فایل‌ها از MetaData استفاده کرده و امکانات متعددی را برای اصلاح خودکار و ارزیابی داده‌ها فراهم می‌کند.

• Diskless Boot

در ویندوز سرور بدون نیاز به استفاده از دیسک می‌توان سیستم‌عامل را روی شبکه اجرا کرد. این قابلیت باعث کاهش هزینه‌ها به‌ویژه در سازمان‌های بزرگ می‌شود. ضمن اینکه مدیران سیستم کنترل بهتری روی سیستم‌ها خواهند داشت.

کاربرد ویندوز سرور چیست

اگر مایل هستید بدانید کاربرد ویندوز سرور چیست، باید بگوییم که کاربرد آن به یک مورد خاص محدود نبوده و موارد متعددی را شامل می‌شود.

مایکروسافت نسخه‌ای از سیستم‌عامل خود را مخصوص سرورها تولید کرد که قدرتمندتر از سیستم‌عامل عمومی بوده و امکانات بیشتری را در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای ویندوز سرور اشاره خواهیم کرد.

• DNS Server

سرویس نام‌گذاری دامنه یکی از سرویس‌های ضروری شبکه به شمار می‌رود که با استفاده از ویندوز سرور به‌سادگی می‌توان یک DNS سرور قدرتمند و پایدار راه‌اندازی کرد.

• Web Server

بخش اعظم ترافیک شبکه‌ی اینترنت جهان مربوط به نمایش صفحات وب می‌شود. درصد قابل‌توجهی از وب‌سایت‌ها بر روی سرورهای ویندوزی میزبانی می‌شود.

• Database Server

ذخیره و بازیابی داده یکی از مهم‌ترین نیازهای سازمان‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین به شمار می‌رود.

سرورهای ویندوزی یک گزینه‌ی مناسب برای میزبانی دیتابیس محسوب می‌شود که فرایند ذخیره و بازیابی اطلاعات با سرعت و امنیت بالایی انجام می‌شود.

• Mail Server

ارسال و دریافت ایمیل یکی از امور اجتناب‌ناپذیر امروز است. سرورهای ویندوزی ابزار موردنیاز برای راه‌اندازی میل سرور را در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد.

تفاوت ویندوز معمولی با ویندوز سرور چیست

اگر مقاله را تا اینجا به‌دقت مطالعه کرده باشید به چند مورد از تفاوت‌های ویندوز معمولی و سرور اشاره شده است.

شاید در نگاه اول نتوان تفاوت خاصی را بین این دو نسخه مشاهده کرد. محیط دسکتاپ هر دو شبیه به هم بوده و شامل دکمه‌ی استارت، تسک بار و آیکون‌های دسکتاپ هستند.

اما در پشت‌صحنه تفاوت‌های متعددی وجود دارد که در ادامه مقاله ویندوز سرور چیست با آن آشنا خواهیم شد.

باتوجه‌ به انتشار ویندوز سرور برای استفاده‌های سازمانی، امکانات و نرم‌افزارهای بسیار زیادی روی این نسخه پیاده‌سازی شده که در ویندوز معمولی وجود ندارد.

امکاناتی مانند اکتیو دایرکتوری، DHCP، سرویس‌های پرینت، ذخیره‌سازی فایل‌ها، سرویس‌های به‌روزرسانی، میزبانی پایگاه‌داده و ارسال ایمیل از بارزترین امکانات ویندوز سرور به شمار می‌رود.

علاوه‌بر موارد نرم‌افزاری، در زمینه‌ی سخت‌افزار نیز ویندوز سرور محدودیت کمتری داشته و امکان نصب و اجرای آن روی کامپیوترهای قدرتمند فراهم است؛ به‌نحوی‌که بتوان از تمام ظرفیت‌های آن استفاده کرد.

ویندوز سرور برای چه کسانی مناسب است

باتوجه‌به توضیحات قبل کاملاً واضح است که ویندوز سرور برای کاربران عادی و رایانه‌های شخصی هیچ کاربردی نداشته و نصب آن روی یک دسکتاپ خانگی هیچ توجیهی نخواهد داشت.

ویندوز سرور برای سازمان‌هایی مناسب است که قصد دارند خدماتی را از طریق شبکه‌ی داخلی یا اینترنت در اختیار تعداد زیادی کاربر قرار دهند.

امیدواریم که از مطلب ویندوز سرور چیست استفاده کافی را کرده باشید و توانسته باشید با این سرویس کاربردی آشنا شده باشید.

اکنون که با مفاهیم و مزایای ویندوز سرور آشنا شدید، می‌توانید با استفاده از سرور مجازی رایگان ابر آسیاتک به مدت 24ساعت، ویندوز سرور خود را راه‌اندازی نمایید و از امکانات و ویژگی‌های آن بهره‌مند شوید.

[yasr_overall_rating]