هاست چیست – آشنایی با انواع هاست، مزایا و کاربردهای آن

با گسترش تجارت الکترونیک و ارائه‌ی خدمات دولتی و بخش خصوصی به‌صورت الکترونیک و آنلاین، سرویس‌های میزبانی وب‌سایت که با نام هاست شناخته می‌شود به یکی از خدمات پرکاربرد برای مدیران وب‌سایت‌ها تبدیل شده است و آنها را از گیر و دار راه‌اندازی و کانفیگ سرور مجازی یا سرور ابری راحت کرده است.

در این نوشته قصد داریم به طور مفصل و جامع به پرسش هاست چیست بپردازیم و انواع هاست، مزایا و کاربردهای آن را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین با سرویسی با نام هاست اختصاصی آشنا می‌شویم که مزایای متعددی نسبت به هاست اشتراکی داشته و برای وب‌سایت‌های با تعداد بازدیدکننده‌ی بالا بسیار کاربردی است.

هاست چیست؟

اگر بخواهیم به‌صورت خیلی خلاصه به سؤال هاست چیست پاسخ بدهیم عبارت است از یک سرویس که دسترسی آنلاین کاربران در سراسر جهان به محتوای وب‌سایت را از طریق ارتباط اینترنتی مقدور می‌سازد.

واژه‌ی هاست (Host) در انگلیسی به معنی “میزبان” است؛ به همین دلیل در منابع فارسی این سرویس با عنوان “میزبانی وب‌سایت” هم شناخته می‌شود.

از کوچک‌ترین وب‌سایت تا بزرگ‌ترین آنها مانند گوگل و آمازون، بر روی سرورهایی میزبانی شده که از طریق یک اتصال پایدار و با پهنای باند بالا به شبکه‌ی جهانی اینترنت متصل هستند. میزبانی وب‌سایتی مانند آمازون نیازمند یکپارچه شدن چند صد یا چندین هزار سرور است که در این مقاله ما به این نوع میزبانی نخواهیم پرداخت.

هدف از نگارش این مقاله، آشنایی با نحوه‌ی میزبانی وب‌سایت‌های معمولی است که تنها به یک هاست اشتراکی (Shared Hosting)، هاست اختصاصی (Dedicated Hosting) و یا هاست ابری (Cloud Hosting) با هزینه‌ی پایین نیاز دارند.

انواع هاست چیست

حالا که با مفهوم کلی هاست آشنا شدیم، لازم است با روش‌های مختلف میزبانی وب‌سایت هم آشنا شویم تا بتوانیم بهترین نحوه‌ی میزبانی را برای وب‌سایت کسب‌وکار خود انتخاب کنیم. بدیهی است انتخاب گزینه‌ی اشتباه علاوه بر هدررفت منابع مالی می‌تواند پایداری و بازدهی وب‌سایت را با چالش‌های جدی روبرو کند.

هاست اشتراکی چیست و چه مزایا و کاربردی دارد؟

یک وب‌سایت ممکن است نیاز به منابع سخت‌افزاری بسیار محدودی داشته و پرداخت هزینه‌ی یک سرور فیزیکی کامل، توجیه اقتصادی نداشته باشد. شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات میزبانی وب‌سایت، سرویسی با نام هاست اشتراکی یا میزبانی وب‌سایت را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند که مناسب این دسته از وب‌سایت‌ها است.

وب‌سایت‌های شخصی و کسب‌وکارهای کوچک عمدتاً نیازشان با یک هاست اشتراکی ارزان‌قیمت برطرف می‌شود.

در این سرویس، منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری یک سرور فیزیکی بین چندین وب‌سایت تقسیم می‌شود و میزبانی وب‌سایت جدید تا زمانی روی سرور ادامه می‌یابد که منابع سرور جوابگوی تمامی وب‌سایت‌ها باشد.

بنابراین هنگامی که شما یک سرویس هاست معمولی خریداری می‌کنید، در واقع بخشی از منابع یک سرور فیزیکی شامل فضای ذخیره‌سازی، CPU، RAM و پهنای باند شبکه در اختیارتان قرار می‌گیرد که می‌توانید داده‌های وب‌سایت خود شامل فایل‌ها، پایگاه‌داده و ایمیل را روی آن میزبانی کنید.

دسترسی به منابع هاست از طریق یک کنترل پنل مانند cPanel یا DirectAdmin برای مشتریان ایجاد می‌شود و هیچ‌گونه دسترسی به تنظیمات اصلی سرور وجود ندارد.

در سرویس هاست، مدیریت سرور تماماً برعهده‌ی شرکت ارائه‌دهنده‌ی خدمات میزبانی است و کاربر هیچ دخالتی در امور فنی برای حفظ پایداری سرور ندارد. به‌عبارت‌دیگر، سرویس میزبانی اشتراکی کاملاً مدیریت شده (Managed) در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.

در هاست اشتراکی تمامی پیش‌نیازهای نرم‌افزاری مانند وب‌سرویس، WAF و مدیریت پایگاه‌داده به‌صورت آماده در اختیار کاربر قرار می‌گیرد و داشتن هیچ‌گونه دانش فنی در خصوص این مباحث لازم نیست.

مزایای هاست اشتراکی:

• ارزان‌قیمت و مناسب برای وب‌سایت‌های کوچک و با ورودی پایین
• بدون نیاز به دانش تخصصی در خصوص مدیریت سرور میزبانی وب
• دسترسی به سرور از پیش تنظیم شده
• عدم نیاز به مدیریت سرور و پایش موارد امنیتی

معایب هاست اشتراکی:

• حداقل دسترسی به تنظیمات سرور
• افزایش ترافیک یا حملات امنیتی دیگر وب‌سایت‌های روی سرور می‌تواند مابقی وب‌سایت‌های میزبانی شده را تحت‌تأثیر خود قرار دهد.
• امکان دسترسی کارمندان شرکت میزبانی به اطلاعات وب‌سایت
• عدم بهره‌مندی از منابع سخت‌افزاری اختصاصی

هاست اختصاصی چیست و چه کاربردی دارد؟

در این نوع میزبانی برخلاف هاست اشتراکی که تعداد زیادی وب‌سایت روی یک سرور میزبانی می‌شود، تنها یک وب‌سایت روی هر سرور قرار می‌گیرد. در هاست اختصاصی باتوجه‌به اینکه کاربر هزینه‌ی کامل سرور اختصاصی یا مجازی را می‌پردازد، به تنظیمات سرور نیز دسترسی کامل خواهد داشت و هرگونه تصمیم در خصوص نوع سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای موردنیاز به او واگذار می‌شود.

مزایای هاست اختصاصی:

• دسترسی کامل به تنظیمات سروری که برای میزبانی وب‌سایت استفاده شده
• اعتمادپذیری و پایداری بالا
• دسترسی به روت (Root)
• عدم گسترش اختلالات امنیتی یک وب‌سایت به وب‌سایت‌های دیگر
• بهره‌مندی از منابع سخت‌افزاری کاملاً اختصاصی

معایب هاست اختصاصی:

• هزینه‌ی بسیار بالاتر نسبت به هاست اشتراکی
• نیازمند دانش مدیریت و کانفیگ سرور اختصاصی یا مجازی

هاست ابری چیست؟

میزبانی ابری که در دهه‌ی اخیر با استقبال قابل‌توجهی از سوی کسب‌وکارها روبرو شده، ترکیبی از چند سرور مجازی یا اختصاصی است که وظیفه‌ی میزبانی یک یا چند وب‌سایت را برعهده می‌گیرد. در معماری ابری هر سرور یک وظیفه را برعهده می‌گیرد و چنانچه یک سرور به هر علت از دسترسی خارج شود، سرورهای دیگر به‌عنوان پشتیبان عمل می‌کنند.

مزایا هاست ابری:

• به دلیل استفاده از چند سرور، اختلالات سخت‌افزاری به حداقل ممکن می‌رسد.
• برای مدیریت ترافیک مصرفی و حملات DDoS از قابلیت Load Balancing بهره می‌برد.
• منابع در دسترس وب‌سایت محدود نبوده و کاربر در هر زمان می‌تواند منبع موردنیاز خود را کاهش یا افزایش داده و به همان میزان هزینه بپردازد.

معایب هاست ابری:

• دسترسی به تنظیمات سرور و Root در اختیار کاربر قرار نمی‌گیرد (مگر در موارد خاص).
• هزینه‌ی آن نسبت به هاست اشتراکی بالاتر بوده و برای وب‌سایت‌های معمولی مناسب نیست.

بیشتر بدانید : CDN چیست ؟

هاست نمایندگی چیست؟

در این نوع میزبانی که با عنوان Reseller Hosting شناخته می‌شود، یک سامانه‌ی مدیریت هاست در اختیار مشتری قرار می‌گیرد به‌نحوی‌که امکان ساخت چندین هاست برای ارائه به زیرمجموعه‌ها فراهم است.

کاربر می‌تواند تعداد دلخواه هاست را با منابع دلخواه تعریف کرده و در اختیار مشتری نهایی قرار دهد تا وی اقدام به میزبانی وب‌سایت خود نماید. در این حالت، نماینده درگیر مسائل فنی سرور نشده و صرفاً به فروش هاست می‌پردازد.

مزایای هاست نمایندگی:

• امکان کسب درآمد از فروش هاست اشتراکی به مشتریان نهایی.
• عدم نیاز به آشنایی با مسائل فنی مدیریت سرورهای وب.
• قابل‌استفاده برای میزبانی وب‌سایت‌های متعدد یک کسب‌وکار با این تفاوت که به نسبت تهیه‌ی هاست‌های اشتراکی متعدد، هزینه‌ی کمتری پرداخت می‌شود.

معایب هاست نمایندگی:

• عدم دسترسی به تنظیمات سرور و Root
• امکان بروز اختلال روی وب‌سایت‌های میزبانی شده در اثر مورد حمله قرارگرفتن یک وب‌سایت
• محدودیت در منابع قابل تخصیص به هر هاست اشتراکی

انواع کنترل پنل هاست چیست؟

اگر بخواهیم لیست کاملی از کنترل پنل‌های توسعه داده شده برای هاست تهیه کنیم احتمالاً با یک لیست بلندبالا روبرو می‌شویم که تعداد آن به بیش از 50 مورد برسد.

وظیفه‌ی کنترل پنل، ارائه‌ی یک سامانه‌ی مدیریتی به مشتری است تا بتواند در یک محیط گرافیکی و تعاملی مدیریت وب‌سایت ازجمله آپلود فایل، ایجاد پایگاه‌داده، ساخت ایمیل، مدیریت دامنه‌ها، مدیریت DNS، مدیریت بک‌آپ، مدیریت نمایندگان و… را به‌راحتی انجام دهد.

بااین‌حال مشهورترین کنترل پنل‌ها کمتر از انگشتان دست هستند و مابقی موارد سهم بسیار ناچیزی از بازار را در اختیار گرفته‌اند. در این قسمت به چند مورد از معتبرترین کنترل پنل‌های میزبانی وب‌سایت اشاره می‌کنیم.

هاست cPanel

به‌جرئت می‌توان سی پنل را محبوب‌ترین و البته یکی از قدیمی‌ترین کنترل پنل‌های هاستینگ دانست.

در این کنترل پنل علاوه بر پنل معمولی که به کاربر نهایی داده می‌شود یک پنل با نام WHM در اختیار مدیر سرور یا نماینده (Reseller) قرار می‌گیرد که امکان مدیریت سرور و اکانت‌ها را فراهم می‌کند. بیشتر تنظیمات نرم‌افزاری سرور در پنل WHM امکان‌پذیر بوده که باعث افزایش سرعت مدیریت سرور می‌شود.

این کنترل پنل فقط برای سرورهای لینوکسی توسعه داده شده و امکان نصب آن روی سرورهای ویندوزی وجود ندارد.

مطالعه بیشتر: انواع داده‌های SQL

تا حدود 12 سال قبل تقریباً تمامی شرکت‌های میزبانی ایرانی از این کنترل پنل برای میزبانی مشتریان خود استفاده می‌کردند که با تشدید تحریم‌ها و افزایش هزینه‌ی دلاری این پنل، شرکت‌ها بخشی از مشتریان خود را روی کنترل پنل‌های دیگر میزبانی کردند.

از همان آغاز بکار cPanel، طراحی کاربرپسند آن موجب اقبال مشتریان به این کنترل پنل شده بود و ارائه‌ی این پنل یکی از فاکتورهای اصلی در انتخاب مشتریان به شمار می‌رفت.

در سی پنل تمامی امکانات موردنیاز کاربر در یک محیط منظم و اصولی در اختیار او قرار می‌گیرد و کمترین ابهام در گزینه‌ها مشاهده می‌شود.

هاست Direct Admin

دایرکت ادمین را می‌توان جایگزین شایسته‌ای برای cPanel دانست؛ حداقل در ایران! شاید پیاده‌سازی UI/UX دایرکت ادمین را نتوان هم‌تراز سی پنل دانست اما به نسبت کنترل پنل‌های دیگر اختلاف بسیار کمی با سی پنل دارد.

این اختلاف در نسخه‌ی جدید آن بسیار کم‌رنگ‌تر شده و جذابیت آن را برای کاربر بیش‌ازپیش کرده است. دایرکت ادمین علاوه بر لینوکس بر روی سرورهای BSD (میزبانی شده با سیستم عامل FreeBSD) هم قابل‌استفاده است. مهم‌ترین مزیت دایرکت ادمین نسبت به سی پنل، هزینه‌ی کم آن است.

دایرکت ادمین ازنظر امکانات و پایداری، اختلاف ناچیزی با سی پنل دارد و تفاوت هزینه‌ی قابل توجه آن صرفا برای امکان رقابت با رقیب درجه یک خودش است.

هاست Plesk

یکی دیگر از کنترل پنل‌های قدیمی و معروف بازار که هم برای لینوکس و هم برای ویندوز توسعه داده شده است. محبوبیت این کنترل پنل در سرورهای ویندوزی بیشتر از سرورهای لینوکسی است زیرا در سرورهای ویندوزی گزینه‌های کمتری برای انتخاب وجود دارد و خبری از کنترل پنلی مانند cPanel نیست.

رابط کاربری آن بسیار ساده و روان طراحی شده و افراد آماتور هم می‌توانند مدیریت وب‌سایت خود را روی آن انجام بدهند.

این کنترل پنل در 4 نسخه‌ی متفاوت منتشر شده که هرکدام برای هدف خاصی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

• Administrator: بالاترین سطح دسترسی به سرور و امکانات نرم‌افزاری را دارد که برای مدیر سرور مناسب است.
• کاربر/ نماینده: این پنل برای کاربران هاست و نمایندگان مورداستفاده قرار می‌گیرد. نمایندگان می‌توانند اکانت‌های هاست را در اختیار مشتریان خود قرار دهند. کاربران هم می‌توانند به مدیریت وب‌سایت خود شامل آپلود فایل، مدیریت پایگاه‌داده و دامنه‌های خود بپردازند.
• ایمیل: در این پنل تنها دسترسی به خدمات ارسال و دریافت ایمیل امکان‌پذیر است و برای مشتریانی استفاده می‌شود که تنها به خدمات ایمیل نیاز دارند. ویژگی این پنل، ارائه‌ی یک محیط بسیار ساده و اختصاصی ایمیل است که باعث شده کاربر درگیر گزینه‌های دیگر موجود در پنل نشود.

هاست Webmin

این کنترل پنل روی تمامی سیستم‌عامل‌های Unix و Windows قابل نصب است بااین‌حال به اندازه‌ی سی پنل و دایرکت ادمین محبوب نیست. البته در نسخه‌ی ویندوز امکانات آن نسبت به نسخه‌ی یونیکسی محدودتر است.

این کنترل پنل از نظر User friendly نمره‌ی قابل قبولی کسب نکرده زیرا کاربر به‌راحتی نمی‌تواند با آن ارتباط بگیرد. وب مین در 3 نسخه‌ی مختلف توسعه داده شده که هرکدام برای یک هدف متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مشخصات یک هاست مناسب چیست؟

پارامترهای بسیار متفاوتی در انتخاب هاست مناسب برای میزبانی وب‌سایت دخیل است که هنگام انتخاب سرویس‌دهنده باید مدنظر قرار بگیرد. ضمن اینکه این مشخصات بسته به نوع هاست (اشتراکی، اختصاصی، ابری) متفاوت بوده و در همه‌ی شیوه‌های میزبانی یکسان نیست.

بااین‌حال برخی ویژگی‌ها در همه‌ی سرویس‌های میزبانی مشترک بوده که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم.

سخت‌افزار مناسب و بهینه

اولین فاکتور تعیین‌کننده در سطح کیفیت هاست، نوع سخت‌افزار به‌کاررفته در سرور است. در دیتاسنتر های معتبر از قطعات مخصوص سرور استفاده می‌شود که بازدهی و طول عمر بیشتری را از خود نشان می‌دهند. برخورداری از ذخیره‌ساز SSD دیگر موردی است که امروزه برای افزایش سرعت بارگذاری صفحات ضروری به نظر می‌رسد.

نرم‌افزار و مدیریت مناسب

انتخاب وب سرور، فایروال، کنترل پنل و سایر موارد نرم‌افزاری موردنیاز سرور در کیفیت سرور نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کند. ضمن اینکه عدم کانفیگ صحیح نرم‌افزارها با وجود سخت‌افزار قدرتمند می‌تواند بازدهی سرور را کاهش دهد.

آپ‌تایم بالا

وب‌سایت‌ها به‌صورت شبانه‌روزی و از سراسر دنیا توسط مخاطبان بازدید می‌شود بنابراین لازم است تا سرور کمترین اختلال و قطعی را داشته باشد. بیشتر شرکت‌ها آپ‌تایم 99.9% را به مشتریان خود تضمین می‌دهند که عدد قابل قبولی محسوب می‌شود.

امنیت

امنیت اطلاعات وب‌سایت یکی از ابتدایی‌ترین خواسته‌های مالکان وب‌سایت به شمار می‌رود. نشت یا تخریب اطلاعات روی هاست صدمات جبران‌ناپذیری را به کسب‌وکار وارد می‌کند.

هاست اختصاصی چیست و نحوه ساخت آن از طریق یک سرور مجازی چگونه است؟

پس از بحث پیرامون پرسش هاست چیست، در قسمت معرفی انواع هاست با هاست اختصاصی آشنا شدیم و دانستیم که به میزبانی یک وب‌سایت روی یک سرور مجازی یا سرور ابری، هاست اختصاصی گفته می‌شود.

به‌عبارت‌دیگر، تمامی منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سرور تنها در اختیار یک وب‌سایت قرار می‌گیرد که باعث افزایش سرعت و امنیت خواهد شد. باتوجه‌ به مزایای این نوع میزبانی در کنار هزینه‌ی نسبتاً پایین آن در برابر تهیه‌ی سرور اختصاصی، بخش قابل‌توجهی از کسب‌وکارهای متوسط به استفاده از این سرویس تمایل نشان داده‌اند.

برای ساخت و راه‌اندازی یک هاست اختصاصی در قدم اول باید یک سرور مجازی با مشخصات دلخواه تهیه شود. میزان RAM، CPU و فضای ذخیره‌سازی به میزان تعداد بازدیدکنندگان وب‌سایت و CMS آن بستگی دارد.

پس از آماده‌شدن سرور مجازی، لازم است موارد نرم‌افزاری هاست اختصاصی مانند سیستم‌عامل، وب سرور، مدیر پایگاه‌داده، دیوار آتش یا همان فایروال و کنترل پنل نصب و کانفیگ شود.

باتوجه‌به اینکه اکثر کسب‌وکارها از سرور لینوکس استفاده می‌کنند، وب سرورهای Apache و LiteSpeed جزء محبوب‌ترین گزینه‌ها محسوب می‌شود.

از معتبرترین ابزار مدیریت پایگاه‌داده سرورهای لینوکسی می‌توان به phpMyAdmin اشاره کرد که در کنار رایگان بودن، از پایداری بالایی برخوردار بوده و کارکردن با آن ساده و دلچسب است. این نرم‌افزار برای مدیریت پایگاه‌داده‌ی MySQL بکار می‌رود.

مزایای هاست چیست؟

در خلال مباحث قبلی به طور پراکنده به مزایای انواع هاست اشاره شد. استفاده از هاست، فرایند میزبانی وب‌سایت‌ها را آسان نموده و مشتری را از درگیری با مسائل فنی و امنیتی سرور فیزیکی بی‌نیاز می‌کند.

مشتری با ورود به کنترل پنل هاست خود به‌تمامی امکانات لازم برای میزبانی وب‌سایت خود اعم از آپلود فایل‌ها، ساخت دیتابیس، ارسال و دریافت ایمیل و مدیریت دامنه‌ها دسترسی سریع داشته و برنامه‌های خود را بدون داشتن دغدغه در خصوص پایداری وب‌سایت پیش می‌برد.

کاربرد هاست چیست؟

کاربرد هاست بسیار گسترده بوده و محدود به یک مورد خاص نیست. میزبانی وب‌سایت شخصی، شرکتی و فروشگاهی جزء کاربردهای اصلی هاست به شمار می‌رود اما محدود به همین موارد نیست.

میزبانی فایل‌های حجیم یکی دیگر از کاربردهای هاست به شمار می‌رود که بیشتر برای وب‌سایت‌های دانلود استفاده می‌شود. در این وب‌سایت‌ها هاست اصلی میزبانی وب‌سایت از هاست دانلود جدا بوده تا دانلود فایل توسط کاربران باعث کاهش سرعت بارگذاری صفحات سایت نشود.

در این روش میزبانی لینک فایل‌ها عمدتاً به‌صورت ساب دامین ایجاد می‌شود.

با فراگیر شدن اپلیکیشن‌های موبایلی، برنامه‌هایی که نیازمند دریافت داده‌ها شامل تصاویر و اطلاعات موجود در پایگاه‌داده‌ی آنلاین هستند هم می‌توانند از سرویس هاست اشتراکی یا اختصاصی برای میزبانی داده‌های کاربران استفاده کنند.

[yasr_overall_rating]