تفاوت FTP و SFTP چیست؟ از کدام استفاده کنیم

وبلاگ ابر آسیاتک » مقالات » دانشنامه » تفاوت FTP و SFTP چیست؟ از کدام استفاده کنیم

 و SFTP جزو پروتکل‌های محبوب برای ارسال و دریافت اطلاعات هستند که برای انتقال فایل‌ها و مدیریت داده‌ها کاربردی تلقی می‌شوند. اما تفاوت FTP و SFTP چیست؟ و هر یک چه مزایا و معایبی به همراه دارند. در این مطلب از ابر آسیاتک، به بررسی تفاوت‌های FTP و SFTP می پردازیم تا بتوانید از بهترین پروتکل برای انتقال امن و سریع فایل‌های خود استفاده کنید.

SFTP چیست؟

SFTP مخفف Secure File Transfer Protocol به معنی پروتکل انتقال امن فایل است. SFTP یک پروتکل شبکه‌ای است که برای دسترسی، مدیریت و انتقال امن فایل‌های بزرگ و داده‌های حساس بین سرور و یک کلاینت (کاربر) استفاده می‌شود. در این پروتکل، داده‌ها توسط رمزنگاری محافظت می‌شوند و کاربران باید قبل از به اشتراک گذاشتن هر گونه داده‌ای، هویت خود را ثابت کنند. SFTP به سازمان‌ها روشی امن‌تر برای ارسال فایل‌های حساس بر روی پروتکل کنترل انتقال (TCP/IP) می‌دهد. این سیستم از فناوری Secure Shell مخفف SSH به معنی پوسته امن برای ایجاد ارتباط رمزگذاری شده بین سرور و کلاینت برای حفاظت از اطلاعات در حین انتقال استفاده می‌کند.

SFTP قابلیت‌هایی مانند مدیریت فایل‌ها (حذف، تغییر نام، ایجاد پوشه، و …) و همچنین انتقال امن داده‌ها را با استفاده از مکانیزم‌های رمزنگاری فراهم می‌کند. این پروتکل به دلیل امنیت بالا، به ویژه در محیط‌هایی که نیاز به انتقال داده‌های حساس دارند، بسیار محبوب است.

در واقع، این پروتکل به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا داده‌های مالی، اطلاعات صورتحساب و فایل‌های بازیابی داده را به‌صورت امن انتقال دهند. افراد نیز می‌توانند از SFTP برای رمزگذاری ارتباطات خود استفاده کنند. در اینجا، قبل از پرداختن به تفاوت FTP و SFTP قصد داریم شما را با موارد استفاده از SFTP آشنا نماییم.

موارد استفاده از SFTP

پروتکل انتقال امن فایل (SFTP) جانشین پروتکل فایل (FTP) است. این پروتکل برای کاهش خطرات از دست رفتن داده‌ها و به حداکثر رساندن امنیت در زمان اشتراک گذاری فایل‌ها در اینترنت عمومی طراحی شده است. از این پروتکل برای ارسال فایل‌های محرمانه و حساس تجاری به روش امن استفاده می‌شود. در ادامه مطلب تفاوت FTP و SFTP، به بررسی موارد استفاده از SFTP می‌پردازیم.

رعایت استانداردهای داده

 SFTP با مطابقت با مقررات صنعتی، انتقال فایل‌ها را مطابق با استانداردهای حفاظت از اطلاعات شخصی تضمین می‌کند.

حفاظت از داده‌

SFTP امنیت داده‌های در حال انتقال را فراهم می‌کند تا هکرها و کاربران غیرمجاز نتوانند به اطلاعات کاربر دسترسی پیدا کنند.

اشتراک گذاری داده‌ها

این پروتکل عمدتاً برای به اشتراک گذاری داده‌های حساس بین دو منبع به صورت امن، برای انجام حسابرسی‌ها و انتقال داده‌ها و گزارش‌ها بین شرکت‌ها و سازمان‌های نظارتی استفاده می‌شود.

دسترسی سریع به داده‌ها

SFTP قابلیت‌هایی برای ایجاد، وارد کردن، صادر کردن و حذف فایل‌ها و دایرکتوری‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد. این‌کار به دسترسی سریع به داده‌ها از هرجایی کمک می‌کند.

مکمل عملکرد شبکه‌های خصوصی مجازی

شبکه‌های خصوصی مجازی، خدماتی هستند که یک ارتباط امن و رمزگذاری شده ایجاد می‌کنند. آنها به عنوان یک تونل امن و رمزگذاری شده برای داده‌ها عمل می‌کنند. داده‌ها می‌توانند به عنوان یک پروتکل SFTP و شبکه خصوصی مجازی ارسال شوند و انتقال را امن‌تر کنند.

اشتراک گذاری محرمانه

 با استفاده از یک فرایند احراز هویت به روز شده، اشتراک گذاری مخفیانه فایل نیز می‌تواند صورت گیرد. در مواقعی که داده‌ها باید از طریق شبکه‌های عمومی مانند اینترنت منتقل شوند، SFTP به‌دلیل رمزگذاری قوی که ارائه می‌دهد، امنیت بیشتری نسبت به FTP ارائه می‌دهد.

انتقال داده‌های بزرگ

برای انتقال داده‌های حجیم به‌صورت امن، SFTP به‌دلیل قابلیت مدیریت بهتر و امنیت بالا توصیه می‌شود.

مزایا SFTP

پروتکل انتقال امن فایل SFTP به عنوان یک سرویس دارای مزایای متعدی است:

امنیت داده‌ها

این پروتکل روش‌های مختلفی برای انتقال امن داده‌ها فراهم می‌کند. انتقال فایل با استفاده از SSH نیازمند استفاده از کلیدها یا نام‌های کاربری و رمز عبور است، تا هیچ کسی نتواند بدون احراز هویت به آن دسترسی پیدا کند.

دسترسی

SFTP یک مکان واحد برای ذخیره تمام فایل‌های کاری فراهم می‌کند و به شما امکان کنترل و انعطاف پذیری کامل می‌دهد. با استفاده از این پروتکل می‌توانید دسترسی‌های مختلفی را برای کاربران تعریف کنید، انتقال فایل‌ها را مدیریت و نظارت کنید و از هر نقطه‌ای به فایل‌های خود دسترسی داشته باشید.

حفاظت IP خصوصی

کاربران می‌توانند از طریق شبکه خصوصی مجازی به سرور SFTP از راه دور متصل شوند، به این معنی که آدرس IP آنها در برابر  ردیابی غیر مجاز محافظت می‌شود. با استفاده از این روش، اطلاعات انتقال‌یافته از دسترسی‌های غیرمجاز در امان می‌مانند و امنیت ارتباطات به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.

رمزگذاری

SFTP قبل از انتقال، فایل‌ها و داده‌ها را رمزگذاری می‌کند. در این صورت حتی اگر کسی به فایل‌ها دسترسی پیدا کند، بدون داشتن کلیدهای رمزگذاری نمی‌توانند به محتوای آن دسترسی داشته باشند. 

احراز هویت هاست

 این قابلیت به کلاینت‌ها امکان می‌دهد که در صورت اتصال به سرور ابری صحیح، احراز هویت شوند. این کار آن‌ها را از ارسال فایل‌ها به سرورهای اشتباه یا دانلود اسپم‌ها در امان نگه می‌دارند.

رعایت مقررات

رعایت مقررات یکی از مزایای مهم SFTP است. این پروتکل به دلیل استفاده از روش‌های انتقال امن داده، از جمله رمزگذاری و احراز هویت قوی، با تمامی قوانین و مقررات مرتبط با امنیت داده‌ها و حریم خصوصی سازگار است. SFTP به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با استانداردهای امنیتی، مانند مقررات حفاظت از داده‌های عمومی (GDPR) یا استانداردهای صنعت پرداخت (PCI DSS)، مطابقت داشته باشند. این ویژگی به‌ویژه برای سازمان‌هایی که با اطلاعات حساس و محرمانه سر و کار دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

سرعت

این پروتکل از انتقال فایل‌های بزرگ و انتقال چندین فایل از یک سرور به سرور دیگر به طور همزمان پشتیبانی می‌کند. به این معنا که می‌توانید به‌صورت هم‌زمان فایل‌ها را انتقال و دانلود کنید. بدون اینکه سرعت یا کیفیت انتقال کاهش یابد.

مدیریت

SFTP را می‌توان از طریق یک رابط وب یا یک کلاینت SFTP مدیریت کرد. رابط‌های کاربری وب، به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به نصب نرم افزار خاصی، به این پروتکل دسترسی داشته باشند و فایل‌ها را با چند کلیک انتقال دهند. همچنین، کلاینت‌های SFTP امکانات پیشرفته‌ای مانند زمان‌بندی انتقال فایل‌ها، نمایش وضعیت انتقال، و مدیریت دسترسی کاربران را فراهم می‌کنند.

معایب SFTP

پروتکل SFTP در کنار مزایای فراوان خود، دارای معایبی نیز هست، در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

پیچیدگی

 اگرچه SFTP قابل مدیریت است، اما فرآیند ایجاد و تنظیم یک کلاینت SFTP بسیار پیچیده‌تر از فرآیند ایجاد یک کلاینت FTP است.

ذخیره کلید خصوصی

کلیدهای خصوصی SFTP باید روی دستگاهی ذخیره شوند که کاربران قصد دارند از آن برای انتقال فایل‌ها استفاده کنند و این دستگاه نیز باید محافظت شود.

احتمال مشکلات سازگاری

 استانداردهای مربوط به SFTP به‌صورت اختیاری و پیشنهادی تعریف شده‌اند، که ممکن است منجر به مشکلات سازگاری در نرم‌افزارهای توسعه‌یافته توسط فروشندگان مختلف شود.

امکان افشاء اطلاعات

در برخی پروتکل‌ها یا پیکربندی‌های اشتباه، اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور و داده‌های شخصی ممکن است به‌صورت متن ساده (plain text) ارسال شوند. این مسئله می‌تواند منجر به افشای اطلاعات و دسترسی غیرمجاز به داده‌های حساس توسط هکرها یا افراد غیرمجاز شود.

FTP چیست؟

FTP مخفف File Transfer Protocol به معنی پروتکل انتقال فایل است. FTP یک پروتکل شبکه برای انتقال فایل‌ها بین کامپیوترها از طریق اتصالات TCP/IP است. در مجموعه TCP/IP ،FTP به‌عنوان یک پروتکل لایه کاربردی (Application layer) در نظر گرفته می‌شود. 

FTP امکان جابجایی فایل‌های دیجیتال بین سیستم‌های مختلف را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، هنگامی که یک فایل به صورت آنلاین دانلود می‌شود، FTP فایل را جمع آوری (از سرور راه دور که در آن میزبان است) و فایل را به دستگاه محلی منتقل می‌کند. پس از انتقال آن از سرور به دستگاه محلی، فایل به صورت آفلاین در دسترس است. در واقع کاربران از FTP برای آپلود و دانلود فایل ها استفاده می‌کنند. 

در یک تراکنش FTP، کامپیوتر کاربر نهایی معمولاً به‌عنوان میزبان محلی (local host) شناخته می‌شود. کامپیوتر دوم درگیر در FTP، میزبان از راه دور (Remote Host) است که معمولاً یک سرور است. هر دو کامپیوتر باید از طریق شبکه متصل شده و به‌درستی پیکربندی شوند تا فایل‌ها از طریق FTP منتقل شوند. سرورها باید برای اجرای خدمات FTP تنظیم شوند و کلاینت باید نرم‌افزار FTP را نصب کرده باشد تا به این خدمات دسترسی پیدا کند.

موارد استفاده از FTP

FTP یک پروتکل شبکه‌ای استاندارد است که امکان انتقال گسترده فایل‌ها را در شبکه‌های IP فراهم می‌کند. انتقال فایل‌ها و داده‌ها می‌تواند با سایر مکانیزم‌ها مانند ایمیل یا خدمات وب HTTP نیز مدیریت شود، اما این گزینه‌ها به دقت، تمرکز و کنترل FTP و نسخه‌های بعدی آن دست نمی‌یابند. همچنین، بدون قابلیت FTP برای انتقال همزمان فایل‌های بزرگ، کاربران باید فایل‌های بزرگ را به‌صورت تک‌تک منتقل کنند. در ادامه، مطلب تفاوت FTP و SFTP به بررسی موارد استفاده از FTP خواهیم پرداخت.

مدیریت وب‌سایت

توسعه‌دهندگان و مدیران وب از FTP برای بارگذاری فایل‌های وب‌سایت، صفحات HTML، تصاویر و سایر دارایی‌ها به سرورهای وب استفاده می‌کنند. این پروتکل به آن‌ها این امکان را می‌دهد که به‌طور از راه دور وب‌سایت‌ها را نگهداری و به‌روز کنند.

اشتراک گذاری فایل

از پروتکل انتقال فایل می‌توان برای به اشتراک گذاری فایل‌ها با دیگران استفاده کرد و به آنها دسترسی FTP به دایرکتوری‌های خاص را داد. این روش معمولا برای پروژه‌های مشارکتی یا توزیع فایل‌ها به مخاطبان گسترده استفاده می‌شود.

پشتیبان گیری و بازیابی

 از FTP می توان برای پشتیبان گیری از فایل های مهم به یک سرور از راه دور استفاده کرد و یک راه حل پشتیبان گیری امن خارج از محل را فراهم کرد. در صورت از دست رفتن داده ها، کاربران می توانند فایل های خود را از سرور FTP بازیابی کنند.

توزیع نرم افزار

بسیاری از توسعه‌دهندگان نرم‌افزار از FTP برای توزیع به‌روزرسانی‌ها و وصله‌های نرم‌افزاری به کاربران استفاده می‌کنند. کاربران می‌توانند نسخه‌های جدید نرم‌افزارها را از سرورهای FTP دانلود کنند.

انتقال فایل‌های بزرگ

FTP به‌طور معمول برای انتقال فایل‌های رسانه‌ای بزرگ، مانند مخازن کد، ویدئوها و پشتیبان‌ها بین تیم‌های تولید استفاده می‌شود.

مزایای FTP

همانطور که در مطلب تفاوت FTP و SFTP اشاره شد، FTP و پروتکل‌های امن‌تر ذکر شده در بالا مانند SFTP، برای انتقال فایل استفاده می‌شوند. استفاده از پروتکل FTP نیز مزایایی به همراه دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

انتقال فایل‌های بزرگ

ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام ارسال یک فایل بزرگ از طریق ایمیل به مشکل برخورده باشید. پروتکل FTP این مشکل را با تسهیل انتقال فایل‌های کوچک و بزرگ حل می‌کند. استفاده از این پروتکل برای سازمان‌هایی که نیاز به انتقال فایل‌های حجیم دارند، بسیار مؤثر و کارآمد است.

امنیت

در حالی که FTP در نسخه‌های اولیه خود دارای آسیب پذیری امنیتی بود، اما اکنون پروتکل‌های انتقال فایل رمزگذاری شده‌ای وجود دارند که بر پایه FTP امنیت مورد نیاز برای فایل‌های حساس را تامین می‌کند.  به‌طور مثال، FTPS و SFTP گزینه‌هایی برای سازمان‌هایی هستند که به قابلیت‌های انتقال فایل بسیار امن نیاز دارند.

کنترل

اکثر ارائه دهندگان FTP داشبوردهای مدیریتی ارائه می‌دهند تا کاربران بتوانند سطح بالایی از کنترل را بر فایل‌های خود داشته باشند. این کنترل به کاربران امکان می‌دهد تا براساس هر کاربر به صورت جداگانه، مجوزهایی برای بارگذاری، دانلود، اشتراک گذاری، ویرایش و حتی حذف فایل‌های ذخیره شده روی سرورهای FTP داشته باشند.

کارایی

هنگامی که راه‌حل مناسب FTP را برای سازمان خود شناسایی و پیاده‌سازی می‌کنید، می‌توانید یک جریان کاری انتقال فایل بسیار کارآمد ایجاد کنید که تمام اعضای تیم آن را درک کرده و از آن استفاده کنند. همانطور که میدانید، بسیاری از سازمان‌ها به طور منظم با فایل‌های بزرگ و حساس سر و کار دارند. با استفاده از FTP برای ایجاد یک جریان کاری کارآمد، این سازمان‌ها می‌توانند سریع‌تر حرکت کنند، کارهای بیشتری انجام دهند و به طور کلی عملیات خود را بهبود بخشند.

پایداری

یکی از گزینه‌هایی که بهترین ارائه دهندگان FTP فراهم می‌کنند، پشتیبان گیری منظم از سرورها است تا فایل‌های حساس شما همیشه در صورت وقوع حوادث و بلایای طبیعی، ایمن بمانند. سرورهای پشتیبان FTP معمولا در مناطق جغرافیایی کاملا متفاوتی قرار دارند که تضمین می‌کند دسترسی به فایل‌های سازمان بدون وقفه ممکن خواهد شد.

اتوماسیون

مهم‌ترین مزیت استفاده از این پروتکل‌ها، اتوماسیون است. انتقال‌ها می‌توانند به‌راحتی پیکربندی و برنامه‌ریزی شوند تا بدون دخالت انسانی انجام شوند. برای مثال، امکان همگام‌سازی پوشه‌های محلی و راه دور هر ۵ دقیقه، ۲۴ ساعت شبانه‌روز وجود دارد.

معایب FTP

FTP با وجود مزایای فراوانی که دارد، دارای معایبی نیز هست که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

عدم رمزنگاری

در هنگام استفاده از FTP استاندارد لازم است به این نکته توجه داشته باشید که داده‌هایی که منتقل می‌شوند، رمزنگاری نشده‌اند. این بدان معناست که داده‌ها می‌توانند توسط اشخاص ثالث رهگیری شوند، که این مسئله امنیت و محرمانگی اطلاعات ما را تهدید می‌کند. بنابراین، مهم است که از پروتکل‌های دیگری که رمزنگاری داده‌ها را فراهم می‌کنند، مانند SFTP،FTPS استفاده شود. در واقع تفاوت FTP و SFTP در چنین مواقعی نمایان می‌شود. این پروتکل‌ها به شما امکان می‌دهند فایل‌ها را به صورت امن منتقل کنید و خطر دسترسی غیرمجاز به داده‌ها را کاهش دهید.

محدودیت در قابلیت‌های مدیریت خطا

FTP قابلیت‌های محدودی در مدیریت خطاها دارد که می‌تواند عیب‌یابی و حل مشکلات را در صورت بروز خطا در انتقال فایل سخت و دشوار کند. این مسئله می‌تواند منجر به نارضایتی کاربران و اتلاف وقت در رفع مشکلات شود.

دشواری برای مبتدیان

راه‌اندازی و استفاده از FTP برای کاربرانی که این پروتکل یا مفاهیم شبکه‌های کامپیوتری آشنایی ندارند، ممکن است چالش برانگیز باشد.

تفاوت FTP و SFTP

در حالی که FTP و SFTP هردو برای انتقال فایل استفاده می‌شوند، اما دارای تفاوت‌هایی می‌باشند که در ادامه به بررسی تفاوت FTP و SFTP خواهیم پرداخت.

همانطور که اشاره شد، پروتکل انتقال فایل FTP یک پروتکل استاندارد است که برای انتقال فایل‌ها از طریق اینترنت استفاده می‌شود. این پروتکل نسبت به SFTP ناامن‌تر است به این معنی که داده‌ها در متن ساده منتقل می‌شوند و شامل هیچ رمزنگاری نمی‌باشند. معمولا کسب و کارهایی که داده‌ها و اطلاعات حساسی ندارند از FTP برای انتقال اطلاعات خود استفاده می‌کنند. راه‌اندازی این پروتکل آسان‌تر است و فایل‌ها سریع‌تر منتقل می‌شوند، زیرا از رمزنگاری استفاده نمی‌کند با این حال از امنیت کمتری نسبت به پروتکل SFTP برخوردار است.

پروتکل انتقال فایل امن SFTP یک پروتکل امن است که رمزگذاری داده‌ها را با استفاده از پروتکل SSH در اینترنت فراهم می‌کند. این پروتکل برای کسب و کارهایی که نیاز به اتصال امن برای داده‌های حساس خود دارند، کاربردی تلقی می‌شود و بهتر است به جای استفاده از پروتکل FTP از این اتصال امن استفاده کنند. SFTP با استفاده از رمزگذاری پیشرفته امنیت داده‌ها را تضمین می‌کند، با این حال سرعت انتقال آن نسبت به FTP کندتر است، زیرا رمزگذاری باید برروی داده‌های درحال انتقال اعمال شود.                                                    

تفاوت FTP با SFTP در این است که FTP از دو کانال برای انتقال داده استفاده می‌کند، در حالی که SFTP تنها از یک کانال استفاده می‌کند. کانال‌های ورودی که هر پروتکل استفاده می‌کند نیز متفاوت هستند؛ به‌طور پیش‌فرض، FTP از پورت ۲۱ استفاده می‌کند، در حالی که SFTP ارتباطات ورودی را از طریق پورت ۲۲ برقرار می‌کند.

روش انتقال داده نیز به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. SFTP از روش تونل‌سازی برای انتقال داده استفاده می‌کند که امنیت بیشتری فراهم می‌کند، در حالی که FTP امنیت کمتری دارد و از انتقال مستقیم استفاده می‌کند.

مقایسه FTP و SFTP

در جدول زیر برخی دیگر از تفاوت‌های بین FTP و SFTP آورده شده است:

استفاده از FTP یا SFTP؟

SFTP به دلیل استفاده از رمزنگاری قوی، امنیت بالاتری را در مقایسه با FTP ارائه می‌دهد، که این امر به ویژه برای انتقال داده‌های حساس و مهم بسیار حیاتی است. اگر شما از سرور ابری برای ذخیره‌سازی یا انتقال اطلاعات استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود از SFTP استفاده تا از امنیت داده‌های خود اطمینان حاصل کنید. علاوه بر امنیت بالا، SFTP با بسیاری از مقررات و استانداردهای قانونی، به ویژه در زمینه تجارت الکترونیک، همخوانی دارد و می‌تواند از جریمه‌ها و هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کند. بنابراین، برای حفاظت بهتر از اطلاعات و رعایت الزامات قانونی، SFTP گزینه‌ای برتر و مناسب‌تر به شمار می‌آید.

در پایان، FTP و SFTP پروتکل‌هایی هستند که برای دسترسی از راه دور و انتقال فایل‌ها استفاده می‌شوند، اما هر کدام از آنها دارای سطوح مختلف امنیت، قابلیت حمل، سهولت استفاده، سرعت و سازگاری هستند. FTP معمولاً سریع‌ترین پروتکل برای انتقال فایل‌ها به حساب می‌آید، اما هیچ نوع رمزنگاری را ارائه نمی‌دهد. SFTP همان عملکرد FTP را با امنیت اضافه شده رمزنگاری و احراز هویت SSH فراهم می‌کند. در نهایت، اگر شما در حال راه‌اندازی یا مدیریت یک سرور مجازی هستید و به انتقال داده‌های حساس می‌پردازید، استفاده از SFTP به جای FTP می‌تواند به طور قابل توجهی به بهبود امنیت و انطباق با مقررات کمک کند. با انتخاب SFTP، می‌توانید از حفاظت بهتری برای داده‌های خود و کاهش ریسک‌های امنیتی اطمینان حاصل کنید.

سوالات متداول

۱- برای اتصال SFTP به چه چیزی نیاز است؟

ارسال فایل‌ها از طریق پروتکل SFTP نیازمند یک سرور SFTP برای ذخیره سازی فایل‌ها و یک کلاینت SFTP برای ارسال و مدیریت آن‌ها است.

۲- آیا FTP داده‌ها را رمزنگاری می‌کند؟

خیر، FTP داده‌ها را رمزنگاری نمی‌کند.

۳- کدام پروتکل امنیت بیشتری دارد؟

SFTP با رمزنگاری و احراز هویت SSH، امنیت بیشتری دارد.

۴- FTP برای چه نوع انتقال‌هایی مناسب‌تر است؟

FTP برای انتقال سریع فایل‌ها بدون نیاز به امنیت بالا مناسب است.